انقلاب اسلامی و ریشه‌های فرهنگی آن
تاریخ انتشار: ۱۴ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۶۴۶۳۰
به گزارش خبرنگار حوزه استان‌های خبرگزاری تقریب، هر انقلابی بر پایه‌های تئوریک خود تکیه می‌کند و هیچ انقلابی بدون نظریه‌پردازی مقبول و مورد حمایت توده‌ها در حوزه اجتماعی به موفقیت و پیروزی نمی‌رسد.
انقلاب اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست، اما چرا این باور وجود دارد که "انقلاب اسلامی ایران، یک انقلاب فرهنگی بود؟" طرح این سؤال و پاسخ به آن به همان پیشینه نظری بر می‌گردد که این انقلاب مردمی بر پایه‌های آن استوار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب دینی بود و بر معنویات و خداباوری در حل مسائل اجتماعی تأکید داشت و عموما ادیان الهی برای اصلاح امور جامعه بر تذهیب نفس و اصلاح فرد_ فرد جامعه تاکید می‌کنند یعنی تحول فردی که در نهایت جامعه شمول می شود و به یک جهت متوجه می‌شوند و آن داشتن نیت الهی و جهت گیری خدایی و جلب رضایت خداوند است.
به عبارتی رکن نظریه سیاسی انقلاب اسلامی ایران را مردمان دیندار و معتقد و باورمند به نقش دین در سیاست و اداره امور جامعه تشکیل می‌دهند.
شاکله تفکر سیاسی و اقتصادی یک جامعه را فرهنگ حاکم بر آن جامعه تشکیل می‌دهد، یعنی دین و اصول و احکام خدشه‌ناپذیر آن، خمیر مایه تفکرات افراد جامعه دینی را تشکیل داده و تا زمانی که این باور و اعتقاد فردی به جهت گیری هدفمند جمعی تبدیل نشود، تحول و انقلابی در درون جامعه ایجاد نمی‌شود.
پس جامعه ایرانی از هر قوم و مذهبی بر بستری از فرهنگ و نمود رفتاری دینی تأسیس و قوام یافته بود که در آن بستر، رهبران روحانی و دینی توانستند همه رقبای سیاسی غیردینی و لائیک را کنار بزنند و بتوانند نظامی دینی و برپایه اصول و احکام اسلامی بنا بکنند.
اگر چه فرهنگ دینی در شکل‌گیری این انقلاب مهمترین عنصر موفقیت آن بود اما نقش رهبری مردمی امام خمینی(ره) در شکل‌دهی انقلابی به این فرهنگ دینی و تحول‌گرا نیز بی‌نظیر بود زیرا روحانیت در دوره معاصر همیشه به نوعی مخالف ساختار نظام حاکم در ایران بودند اما اغلب آنها روحیه محافظه‌کارانه در برخورد با سلطه شاهان و سلاطین مستبد داشتند و بیشتر اهل تعامل تا تقابل بودند.
اما امام خمینی(ره) که درک درستی از فرهنگ دینی حاکم بر جامعه داشت و اهل محافظه‌کاری نبود، توانست فرهنگ حاکم بر جامعه را براساس نهضت امام حسین(ع) و نهضت عاشورایی که الگوی شیعیان ایران بوده است، قوام دهد و کاملا علنی خواستار سرنگونی نظام حاکم شد.
استفاده از این فرهنگ دینی برای اداره جنگ در دوره دفاع مقدس نشان داد که جهتگیری فرهنگی انقلاب اسلامی، سبک و روش سیاسی امام خمینی(ره) بود، چون توانسته بودند فرهنگ دینی حاکم را به یک سرمایه اجتماعی قدرتمند تبدیل کند و اعتماد مردم را همچنان حفظ و در پشت سر خود داشته باشند.
بی‌تردید زمانی انقلابی بتواند فرهنگ رایج جامعه را به سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی مستمر و پایدار تبدیل کند، چنین انقلابی می‌تواند قدرتمندتر شده و در مقابل دشمنان پیروز شود.
نکته اساسی و بنیادین نیز اینجا است؛ چون پیروزی‌های متعدد بعدی و دوام این انقلاب تا این مدت با وجود دسائس دشمان داخلی و خارجی در سایه سرمایه اجتماعی تولید و حفظ شده توسط رهبری داهیانه تحقق یافته است.
البته در اینجا، نگاه ما به پایه‌های بنیادین و زیربنایی فرهنگی این انقلاب است که لایه‌های متعدد آن در باورهای تاریخی مردم ایران حضور و نمود داشته است و نمی‌تواند با برخی رفتارهای نو و عصری مخدوش شود.
چون گاهی تحولات رخ داده در سطح و پوسته جامعه در حال تحول ایرانی را نظریه نقضی بر فروپاشی و یا ضعف فرهنگی قلمداد می‌کنند تا انقلاب اسلامی را در گذر زمان از عنصر و خاستگاه فرهنگی آن تهی کنند و موضوعاتی چون حجاب و حواشی مانند "زن ، زندگی ، آزادی" را رقیب فرهنگی و جایگزین سیاسی انقلاب اسلامی وانمود کنند در حالی که همین خاستگاه فرهنگی انقلاب اسلامی بود که بسیار دقیق توانست این حواشی را جمع کند.
خلاصه کلام آنکه، در رویکردی تحلیلی به شکل‌گیری، پیروزی، قوام و دوام انقلاب اسلامی ایران می‌توان عنصر فرهنگ دین باور و جهتگیری دینی و اعتقادی را به عینه مشاهده کرد و سرمایه اجتماعی که محصول اتحاد و همدلی ملت و رهبری بود توانست با حفظ همین اصول مستحکم فرهنگ دینی، سیاست و تدبیر امور جامعه را به شکل قدرتمندی اداره کند و از بسیاری مشکلات و توطئه‌ها به سلامت به سوی موفقیت رهنمون سازد.
هر چند که در حوزه اجرا و امور عمومی نقائص و کژتابی‌های بسیاری برخورد می‌کنیم که باز هم فرهنگ دینی مردم موجب شده است که افراد و گروه‌های فاسد بسیار زود افشا شده و از حوزه سیاست کنار روند.
انتهای پیام/
منبع: تقریب
کلیدواژه: انقلاب اسلامی ایران سرمایه اجتماعی فرهنگ دینی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.taghribnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تقریب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۶۴۶۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خسروپناه: شورای فرهنگ عمومی استان‌ها رویکرد مسئله محور داشته باشند
به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی صبح امروز در شورای فرهنگ عمومی استان گلستان حاضر شد.
حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در این نشست با تشکر از امام جمعه گلستان که از ابتدای انقلاب در عرصه فرهنگ حضور داشته‌اند، اظهار کرد: مسئولان استان گلستان توانستند با تدبیر عقلانی و اثرگذار مسائل استان را مدیریت کنند که جای قدردانی دارد.
وی با اشاره به حضور اهل تسنن در استان گلستان ادامه داد: این استان قومیت‌های مختلف دارد و در بحران‌ها با همبستگی از موانع عبور کردند، بنابراین نیاز است که این تجربیات مؤثر در زمینه همبستگی ثبت شوند تا در تاریخ باقی بماند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به نقش اهل تسنن در انقلاب و جنگ تحمیلی گفت: اهل تسنن در مواقع بحرانی همواره در دفاع از کشور حضور مؤثر داشتند، هم‌اکنون یکی از فرمانده نیروی دریایی ارتش امیر ایرانی از برادران اهل سنت است، که ناو گروه ۸۶ با ناو ساخت ایران، توانسته در یک مأموریت غرورآفرین سفر دور دنیا را با موفقیت و افتخار انجام دهد و این کار کمی نبود چراکه فناوری و تکنولوژی بالایی در این کار وجود داشت. اینها ظرفیت و سرمایه ملی ماست البته دشمن در حال ایجاد تفرقه است این تفرقه منحصر بین شیعه و سنی نیست بلکه بین شیعیان نیز تفرقه ایجاد می‌کنند.
خسروپناه همچنین با اشاره به صنایع دستی استان گلستان اضافه کرد: صنایع دستی پتانسیل خوبی برای اشتغال زنان دارد چراکه زنان می‌توانند در عین اینکه در منزل هستند درآمد هم داشته باشند به همین دلیل تدوین سند صنایع دستی در شورای عالی انقلاب فرهنگی در دستور کار است و به‌زودی نهایی خواهد شد این سند با مشارکت فعالان حوزه صنایع دستی در حال نهایی شدن است.
وی ادامه داد: سرمایه عظیم دیگر استان گلستان شهیدان آن است، این استان ۳۷۰۰ شهید تقدیم انقلاب کرده است و ۱۲ هزار جانباز دارد، نقش علما نیز در این منطقه مثال زدنی است. در انتخابات اخیر ۵۷ درصد مردم این استان مشارکت داشتند و در کشور یکی از بهترین استان‌ها بود. اگر مسئولان فرهنگی، سیاسی و اقتصادی کار نمی‌کردند قطعا این آمار را شاهد نبودیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به کارکرد شورای فرهنگ عمومی عنوان کرد: ما تلاش کردیم شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه‌های علم و فناوری و فرهنگی و اجتماعی در چهار مأموریت راه‌بینی و رصد، راهبردی و سیاستگذاری، راهبری و هدایتگری، راه‌سنجی و ارزیابی متمرکز شود و این اتفاق افتاد و هم اکنون شورای عالی در میدان حضور دارد، به همین دلیل استان به استان سفر کرده و به‌صورت میدانی با مسئولان و گروه‌های مردمی دیدار خواهیم داشت. هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی راه‌اندازی شده است تا شورای عالی انقلاب فرهنگی با نخبگان استانی ارتباط برقرار کند و از تجربه آنها در سیاستگذاری استفاده کند.
خسروپناه با بیان اینکه مسئله فرهنگ جدای از معیشت نیست، ادامه داد: طبیعی است که انتظار از شورای فرهنگ عمومی باید معقول باشد، مقوله‌های فرهنگی باید در شورای فرهنگ عمومی تصمیم‌گیری شود البته راهش این است این جلسات مسئله‌محور شوند، در واقع این شورا باید به قرارگاه تبدیل شود، کار قرارگاه این است که مسائل را شناسایی و رصد کند، در ادامه باید راهکار‌ها مشخص و به دستگاه‌ها مأموریت داده شود و در انتها از دستگاه‌ها گزارش اقدامات و مأموریت‌ها گرفته شود.
وی تأکید کرد: در حوزه فرهنگ محور کار باید برش استانی نقشه مهندسی فرهنگی به‌عنوان منشور اصلی باشد. دبیرخانه این سند یا نقشه شورای فرهنگ عمومی است هر طرحی که ذیل نقشه نباشد، مشروعیت برنامه‌ای ندارد؛ بنابراین برنامه اولویت‌ها، باید برای هر سال مشخص شود تا دستگاه‌ها برنامه‌ها را دنبال کنند.
خسروپناه خطاب به اعضای شورای فرهنگ عمومی استان گلستان گفت: قرارگاه را جدی بگیرید، مصوبات شورای فرهنگ عمومی ضمانت اجرایی دارد چرا شورای عالی انقلاب فرهنگی بر برنامه‌های این شورا نظارت دارد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: شورای فرهنگ عمومی زیرمجموعه شورای عالی است چراکه مصوبات این شورا باید در شورای عالی مصوب شود. شورای عالی انقلاب فرهنگی هم اکنون رویکرد قرارگاهی دارد و با قوای سه گانه ارتباط خوبی دارد و مسائل را با تعامل و گفتگو پیش می‌برد بنابراین شورای عالی انقلاب فرهنگی یک شورای زنده و پویاست که بر اجرای دقیق مصوبات خود متمرکز است.
انتهای پیام/
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است